در جامعه ما به یکباره همه جامعه به یک سمت می روند.

یک بار جو اینگونه می شود که همه فلان جور لباس بپوشند.

یک بار دیگر جو بر خلاف آن می شود و همه به گونه دیگر لباس می پوشند.

در واقع هر کس به دیگری نگاه می کند نه به خودش.

در جامعه ای که به جای عقلانیت، جو، مد، و خیالات حاکم باشد چنین حرکاتی هم بسیار دیده می شود.

یک بار جو دوران جنگ حاکم می شود و همه محجبه می شوند و یک بار جو عوض می شود و همه بد حجاب می شوند!

نه حجابش بر اساس عقلانیت است و نه بد حجابی اش!

امروز جو، جو سرمایه داری است!

همه می خواهند ماشین آنچنانی داشته باشند!

همه می خواهند خانه آنچنانی داشته باشند!

آن هم از هر راه ممکن!

شخصی که یک خانه معمولی و یک ماشین معمولی دارد که مشکلش را حل می کند و با آنها مشغول یک زندگی آرام است،‌ با این تخیل که می خواهد ماشینش را به فلان ماشین تبدیل کند و خانه اش را به فلان خانه در فلان جای شهر، آرامش خود را به باد فنا می دهد.

اگر عقلانیت می بود،‌ هر فرد برای خود در هر مساله ای یک حد معقولی تعریف می کرد. مثلا در مورد ماشین یک حد؛ در مورد خانه یک حد؛ حتی در مسائل معنوی. انسان نمی تواند همه مادیاتش را تعطیل کند و تمام توجهش را به مسائل معنوی معطوف کند. چون در یک عالم مادی زندگی می کند و نیاز به مسائل مختلف دارد. البته که حد معنویات بالاتر از حد مادیات است. چون این دنیا برای جهان دیگر خلق شده است و دنیا مزعه آخرت است. منظورم از معنویات در این بحث، تشریعیات و مستحبات است؛ والااگر دایره معنویات را وسیعتر بگیریم خیلی از مادیات را نیز شامل می شود و به خیلی از مادیات می شود به دید معنوی نگریست. مثل اینکه کارکردن در اسلام دارای ارزش است. آنکه گفتم حد معنویات منظورم این است که مثلا آنقدر در اعمال مستحبی زیاده روی کند که از سایر وظایفش باز ماند و به خانواده اش کم توجه شود.

هر چیزی باید در حد معقولش دارای حدی باشد. این می شود زندگی متعادل و این است معنای عدالت در زندگی.

این فکر به هیچ وجه مانع پیشرفت نیست. مثلا شخصی که در حد معقول به مادیاتش رسیده است می تواند برای معنویاتش کار کند. کسی که ماهی چند میلیون حقوق دارد به جای اینکه هر از گاهی ماشینش را عوض کند می بایست به فکر کمک به دیگران و انجام فعالیت های مفید اقتصادی باشد تا دیگران نیز بتوانند از رفاه نسبی برخورداد شوند. این مساله برای آن شخص، فراتر از یک مساله مادی است و می تواند تحت معنویات تعریف شود. همانطور که رهبر عزیز فرمودند ورود به کارهای اقتصادی در بحث اقتصاد مقاوتی، مصداق عمل صالح است.