آماده ... همه بگید سیب! . . . یک، دو، سه . . . چیریک!

اگرچه در واقع ما در زمان حال زندگی می کنیم؛ اما خیلی از اوقات به این مساله توجه نداریم و در تخیلاتمان در مورد گذشته یا آینده، غرق می شویم؛ به نحوی که متاسفانه خیلی اوقات از نعمتهایی که در زمان حال داریم غافل می شویم. حتی مثلا وقتی در تفریح هستیم، بیش از آنکه از آن لحظات لذت ببریم و به همان اوقات و نعمتهایی که داریم توجه کنیم، وقتمان را به عکس گرفتن می گذرانیم تا در آینده از دیدن آنها لذت ببریم! یا اینکه به جای لذت بردن از خوشمزگی امروز بچه هایمان، صرفا همه تلاشمان را برای ثبت آنها وقف می کنیم تا در آینده از دیدن آنها لذت ببریم (بخوانید حسرت بخوریم!)! وقتی غذا می خوریم در این فکریم که بعد از غذا چه کار داریم، وقتی می خواهیم بخوابیم در این فکریم که بعد از خواب چه کار داریم، وقتی و وقتی و وقتی!

البته ثبت کردن و عکس گرفتن بسیار عالی است؛ اما به دو شرط:

یکی اینکه آنقدر مشغول این کار نشویم که نسیه فردا، ما را از لذت نقد امروز غافل نماید و

دوم اینکه وقتی به فردا رسیدیم، باز همان ماجرای گذشته تکرار نشود که ما از لذت بالفعل، به امید لذت بالقوه غافل شویم!

این مساله با آینده نگری هیچ منافاتی ندارد؛ در صورتی که به این امر توجه نماییم که برنامه ریزی برای آینده به این خاطر است که وقتی زمان آینده رسید از آن استفاده کنیم؛‌ نه اینکه در زمان آینده نیز باز همان قصه تکرار شود!

نکته مهم اینکه گفته نشود پس ما دنیا را بچسبیم و آخرت که آینده است را رها کنیم! چرا که این شبهه اصلا جای طرح ندارد و ارتباطی با بحث ما نمی تواند داشته باشد. چون از یک سو، لذت بردن از نعمتهای زمان حال، خود نوعی آخرت گرایی است؛ از این جهت که وقتی به این نعمتها توجه نماییم و از یاد آنها و یاد خالق آنها غافل نشویم در واقع برای آخرتمان توشه فراهم نموده ایم. علاوه بر اینکه ما نگفتیم آینده را رها کنیم؛ بلکه عرضمان این بود که گاهی آنقدر در آینده یا گذشته غرق می شویم که زمان حال را فراموش می کنیم و باید اعتدال را در این بحث مورد توجه قرار داد.

نکته جالب اینکه از همین جهت می توان ادیان را دسته بندی نمود. برخی ادیان صرفا به آخرت نظر دارند و اصلا به امور دنیا و ساختن دنیا توجه نمی کنند که ادیان صرفا معنوی اینگونه اند مثل مسیحیت، ‌بودا و عرفان های شرقی. اما برخی مثل اسلام هم دنیا را مورد توجه قرار داده است و هم آخرت را. در قنوت نمازمان می گوییم خدایا نیکویی های دنیا و نیکویی های آخرت را به ما عنایت فرما. جالب اینکه در این دعا، ابتدا دنیا مطرح شده است؛ و فراموش نکنیم که دنیا مزرعه آخرت است.

در موارد متعدد در مقایسه اسلام و سایر ادیان و تفکر متفکرین، بارها این اعتدال را از اسلام مشاهده نموده ام.

الهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم

چنانچه رهبر روشن ضمیرمان پیش از این به اروپایی ها تذکر خطرات دنباله روی کورکورانه از آمریکا را گوشزد کرده بودند و اروپایی های مغرور به این تذکرات توجه نکرده بودند، با انفجارهای پاریس کم کم کلاه گشادی که آمریکا بر سر آنها گذاشته نمایان می شود.

کشورهای اروپایی که تا پیش از جنگ جهانی دوم، در دنیا دخالت و نفوذ(استعماری و ظالمانه) زیادی داشتند، با نابودی زیرساخت هایشان در جنگ، از سیطره آنها کاسته شد و آمریکا که با وجود دخالت در جنگ با توجه به فاصله ای که با منطقه جنگی داشت متحمل خسارات زیر ساختی نشده بود، جای آنها را گرفت و به ابرقدرت تبدیل شد.

امروز هم اروپایی ها به این مساله توجه نکردند که به آتش کشیدن منطقه غرب آسیا، شاید برای آمریکا که فاصله زیادی با این منطقه دارد خطرچندانی نداشته باشد،‌ اما برای اروپایی ها که همسایه این منطقه هستند می تواند مصداق کاشتن باد و درو کردن طوفان باشد؛ چنانچه رهبر بزرگوارمان پیش از این، با همین عبارت، آنرا پیش بینی کرده بودند.

این مساله می تواند تذکری به آنهایی باشد که در داخل کشور، خواب آمریکا را می بینند که به تعبیر امام شهیدان، خدا بیدارشان کند؛ تا ببینند آمریکا برای منافع متحدان اصلی و قدیمی خود مثل انگلیس(بریتانیای قبل از جنگ جهانی!) هم اهمیتی قائل نیست، چه رسد به تازه به دوران رسیده هایی چون شما که هر وقت تمام سودش را از شما برد، چونان کاغذی مچاله به سطل زباله واگذارتان می کند!!

وقتی مساله ای به عنوان رقابت و پس از آن شهرت،‌ تعریف می شود، انسان ها تلاش می کنند خود را در آن بنمایانند. ذات انسان اینگونه است که دوست دارد به او توجه شود. حال اگر این علاقه، در مسیری عقلانی قرار نگیرد و صرفا به مسیری احساسی منحرف شود، موجبات انحراف انسان از انسانیتش فراهم گشته است. حتی گاهی این امور به اسم دین و انسانیت هم ممکن است صورت گیرد. مثلا گاهی مسابقاتی در مسائل دینی دیده می شود که به جای ارتقاء فکر و روح انسانی، صرفا یک بازی شهرت به نظر می رسد. مثل همین نوشتن قرآن بر تار مو و از این قبیل کارها!

تفکری که در مقابل اندیشه الهی در جهان فعال است، توانسته با ایجاد مسابقه و رقابت در امور احساسی در مقابل امور عقلانی و ارزشهای انسانی توجه انسان ها را به خود جلب نماید. در این حال، خدا پرستان اگر در این مسابقه پیروز هم شوند، باز در زمین آنها بازی کرده اند. با این کار، در واقع ملاک ارزشگذاری را عملا اینگونه تعریف نموده است و مردم را در این امور به رقابت واداشته که عده زیادی تلاش می کنند هر کاری شده انجام دهند تا نامشان در گینس ثبت شود! مثلا همین فوتبال یا بسیاری از ورزش های هیجانی دیگر را در نظر بگیرید که به چه میزان توانسته مردم را متوجه خود سازد. البته اصل ورزش و فوتبال و تخلیه هیجان مشکلی ندارد. اما سوء استفاده از آن است که مشکل ساز می باشد. حواشی این بازی گاهی به نحوی است که ورزش را از یاد می برد و در واقع حواشی بر متن غلبه می کند. اصلا شاید بتوان گفت حرفه ای شدن ورزشها به این است که به نحوی شوند که دنیای سلطه بهتر بتواند از آنها سودجویی کند. باید این رقابت را به امور عقلانی و ارزش های انسانی کشاند. مثلا مردم ما به جای اینکه ملاک ارزشگذاریشان خوشکلی باشد و تلاش کنند با انوع آرایش ها خود را زیبا نمایند تا ارزشمند شوند، باید تلاش کنند فکر خود را تقویت نمایند تا ارزشمند شوند.

به نظر حقیر می بایست در مقابل گینسی که امور احساسی در آن بر امور عقلانی غلبه دارد، باید گینسی ایجاد شود که امور عقلانی و ارزشی در آن بر امور احساسی غلبه داشته باشد. در آن گینس باید زیارت اربعین کربلا ثبت شود. نه در این گینست موجود. البته تعیین مصادیق آن جای بحث دارد؛ اما این مساله می تواند یکی از اموری باشد که در تمدن آینده اسلامی کارآیی زیادی داشته باشد.