[هر چه اشتغال و سرگرمى به امور مادى بیشتر باشد، توجه به مبدأ و معاد کمتر مى‏شود]و از این رو، اگر انسان ابتدایى، از شهرنشینان، عبادت و پرستشى نسبت به آن مبدأ فوق طبیعى ببیند، زودتر از دیگران، توجهش به او منتقل مى‏شود. و لذا مى‏بینیم که دین دارى و عنایت و اهتمام نسبت به مراسم دینى و همچنین بحث در الهیات، در قاره آسیا بیشتر است تا اروپا، و در آسیا نیز این قبیل مسائل در شهرهاى کوچک و دهات، قدر و قیمت و ارزش بیشترى دارد، تا در شهرهاى بزرگ، جهتش روشن است، زیرا جامعه هر قدر وسیع‏تر و سطح زندگیش هر چه بالاتر باشد، حوائج مادیش بیشتر و مشاغل آن متراکم‏تر است، و دلها کمتر فراغتى به دست مى‏آورند که به معنویات بپردازند، و خلاصه در دلها جاى تهى براى توجه به مبدأ و معاد کمتر است.

ترجمه المیزان، ج‏7، ص: 224